Historie Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest over de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep over 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 de Acte over Staatsregeling aangenomen, waarmee de antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werden onderverdeeld in acht departementen met zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement aangaande Texel
het departement betreffende een Amstel
het departement met een Delf
Ernaast lagen tevens dit departement met een Schelde en Maas en dit departement van de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Tenslotte voldeed de nieuwe opstelling niet en na de instelling in 1801 aangaande het Bataafs Gemenebest werd het departement Holland ingesteld volgens de antieke gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werd het Bataafs Gemenebest vervangen door het Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot dit département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden over een Maas.
Nadat een Fransen eind 1813 uit Nederland gevlucht waren, was een opstelling aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet over 29 maart 1814 werden een departementen vernieuwen door provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande de Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Aangaande Maanen werd in de grondwetcommissie alsnog de titel Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde aan het verlangen over achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", doch het werd door de rest met de commissie verworpen.[twee]
De andere provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour betreffende Friesland naar Holland, maar ons deel met Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werd ook dit laatste Hollands Brabant, nederland betreffende Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde een dominantie te beperken werd Holland bij een grondwetsherziening betreffende 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzakelijkheid hiertoe werd in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate wegens Amsterdam, dat in 1838 het provinciaal gerechtshof met zichzelf voorbij zag gaan ten gunste over Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie van Amsterdam en drong men met op het herstel aangaande een verdeling zoals die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werden echter ook niet aan tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden die bij Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel van een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit betreffende Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was daar enige tijd sprake betreffende een samenvoeging betreffende de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd duidelijk het deze uitstippelen betreffende de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende dit Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel over Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via geneesmiddel met de Houtribdijk en Hollandse Brug aan de provincie Flevoland en in het noorden door middel betreffende een Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
Een provincie kan geraken onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en eerst dit IJ) ingeval grens werkt.
Ten zuiden aangaande dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden betreffende Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer betreffende de luchthaven Schiphol en tegelijk dit Gooi, alsmede een dichtbevolkt gebied, doch met ons landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet totaal vlak).
Ten noorden over het Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en andere, kleinere, segmenten en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij een plaats Alkmaar. Er bevinden zichzelf in het deel van de provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, nieuws een grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in het noorden een Kop over Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, het voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
Een westkust met een provincie is grotendeels door duinen beschermd. Hier liggen bekende badplaatsen mits Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen door een Noordzee waren verzwolgen, werden een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden met dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Een deel met Kennemerland vormt een IJmond, betreffende de Hoogovens en andere industrie: dit kan zijn het westelijk gebied met dit Noordzeekanaal, met imp bron ingeval middelpunt een haven en sluizen met IJmuiden. Ten noorden van Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt aangaande het schiereiland een marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven vanwege Texel.
Met een oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Bron Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit een zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende een daarin, alang vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan controleer deze gasten en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams een meeste bekendheid, dat uitgezonderd in Amsterdam in steden wanneer Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te beluisteren, daar op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. Een meest kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect met een standaardtaal afwijkt; in het bijzonder dit Tessels en dit Wierings beschikken over ons enorm persoonlijk karakter.
Precies wanneer in verschillende dialectgebieden kan zijn ook in Noord-Holland sprake met ons teruggang met een dialecten. Toch zijn sommige dialecten nog opvallend vitaal. Met name dit Volendams is ter plaatse alsnog enorm meestal gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Het IJ is vanouds een barrière en dat blijkt ook uit de dialecten. Een dialecten ten noorden met dit IJ zijn de meest afwijkende.
Tussen dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden betreffende het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten met Zuid-Holland en geraken taalkundig dan ook dikwijls indien Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende zowel Noord- ingeval Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, welke intern vrij divers bestaan, vallen in de Utrechtse band.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten van vanouds geïsoleerde gemeenschappen als Volendam, Egmond ofwel een Waddeneilanden hebben ons enorm eigen ontwikkeling doorgemaakt en zijn op enkele punten enorm conservatief gebleven, waar ze zichzelf op overige punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom bijzonder scherp aangaande de omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
De rangschikking met de dialecten boven dit IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Vaak kan zijn op de verwantschap betreffende dit Fries gewezen: met name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over veel gemeen betreffende het Fries. Veel onderzoekers vermoedden ons Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Het Hollands zou het Fries pas laat verdrongen beschikken over en bezit het nimmer volkomen kunnen vernieuwen, opdat Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Alhoewel die theorie heel wat aanhang heeft, is ze via andere taalkundigen aangaande een hand gewezen en zullen de Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is een overheids-NV, gesticht op 4 juli 2004, met een Provincie Noord-Holland indien enige aandeelhouder. Een organisatie zorgt extra hints in opdracht van een besturen aangaande een recreatieschappen voor een ontwikkeling, aanleg, dit beheer en onderhouden betreffende 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan 2 omvangrijke nationale parken: het Nationaal Park Duinen van Texel (een hele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook betreffende Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Daarnaast zijn daar in Noord-Holland een tiental verschillende door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (betreffende Wijk aan Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn daar in Noord-Holland nog ettelijke andere grotere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld het Goois Natuurreservaat, een Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor dit hoofdartikel aan dit thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort